NGÀY TANG YÊN BÁI
Dẫn:
Vào ngày 17 Tháng 6 Năm 1930 thực dân Pháp đã xử tử Nguyễn Thái Học và 12 Đồng chí.
Anh hùng Nguyễn Thái Học sinh ngày 1 tháng 12 năm 1902 (Nhâm Dần) tại làng Thổ Tang tổng Lương Điền phủ Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Yên. Nay là Thị Trấn Thổ Tang, huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc.
Cuộc khởi nghĩa chống xâm lược Pháp thất bại, Đảng trưởng Nguyễn Thái Học và 12 đồng chí đã bị xử tử ngày 17/6/1930 tại Yên Bái.
Một ngày sau, để trọn nghĩa với người đã khuất, Cô Giang về làng Thổ Tang lạy tạ cha mẹ chồng rồi tự sát bằng khẩu súng mà Nguyễn Thái Học đã tặng Cô ở Đền Hùng năm nào.
Nguyễn Thái Học đã hô vang “Việt Nam Vạn Tuế” trước khi bị hành quyết.
(*) Do câu “Không thành công thì thành nhân”.
Nghẹn ngào tiếng nấc tiễn đưa chàng,
Tình nước tình nhà vai nặng mang.
Yên Bái trời sầu dâng núi cả,
Thổ Tang đất thảm ngút mây ngàn.
Tình riêng đứt đoạn trên dương thế,
Nghĩa lớn hẹn nhau dưới suối vàng.
“Vạn Tuế Việt Nam” hồn bất khuất,
“Thành nhân”* sử Việt khắc tên chàng.
Tình nước tình nhà vai nặng mang.
Yên Bái trời sầu dâng núi cả,
Thổ Tang đất thảm ngút mây ngàn.
Tình riêng đứt đoạn trên dương thế,
Nghĩa lớn hẹn nhau dưới suối vàng.
“Vạn Tuế Việt Nam” hồn bất khuất,
“Thành nhân”* sử Việt khắc tên chàng.
UYÊN THÚY LÂM
____________________________________
Bài 2
KHÓC CÔ GIANG
Đền Hùng nên nghĩa thiếp theo chàng,
Đồng chí đồng tâm trách nhiệm mang.
Yên-Bái (*) đầu rơi đen vận nước,
Võng-La tang phủ trắng mây ngàn.
Chàng về âm phủ chiêu binh tướng
Thiếp biệt dương gian trọn đá vàng. (**)
Chung bóng đời nay không vẹn nữa
Nghìn sau duyên kiếp mãi bên chàng.
T. AN
